Opłaty abonamentowe pobiera się w celu umożliwienia realizacji misji publicznej, o której mowa w art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji. Opłata ta jest pobierana na używanie odbiorników radiofonicznych oraz telewizyjnych. Każda osoba użytkująca taki odbiornik co do zasady jest obowiązana do uiszczania opłata abonamentowych. Należy pamiętać, iż osobą użytkującą jest każda osoba, która posiada odbiornik radiofoniczny bądź telewizyjny w stanie umożliwiającym natychmiastowy odbiór programów. Obowiązek do uiszczenia opłaty abonamentowej zgodnie z art. 2 ust. 3 ustawy o opłatach abonamentowych z dnia 21 kwietnia 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 85, poz.728 z późn. zm. – dalej, jako u.p.a.) powstaje z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu w którym użytkownik dokonał rejestracji odbiornika.
Ustawodawca przewidział również możliwość zwolnienia do płat za abonament radiowo telewizyjny. W art. 4 ust. 1 u.p.a. stworzył katalog osób uprawnionych do ubiegania się o takowe zwolnienie. Do takich osób należą:
1. Osoby wobec których orzeczono
a) zaliczeniu do I grupy inwalidów lub
b) całkowitej niezdolności do pracy, na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 j.t., z późn. zm.) lub
c) znacznym stopniu niepełnosprawności, na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 j.t., z późn. zm.) lub
d) trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, na podstawie ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U.z 2008 r. Nr 50, poz. 291 j.t.)
2. które ukończyły 75 rok życia
3. którym przyznano świadczenie pielęgnacyjne bądź rentę socjalną
4. niesłyszące, u których stwierdzono całkowitą Głuchotę lub obustronne upośledzenie słuchu (mierzone na częstotliwości 2.000 Hz o natężeniu od 80 dB)
5. niewidome, których ostrość wzroku nie przekracza 15 %
6. które ukończyły 60 rok życia i mają prawo do emerytury, której Wysokość nie przekracza miesięcznie kwoty 50% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym
7. spełniające kryteria dochodowe, określone w ustawie z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 j.t., z późn. zm.) - kryterium to spełniają osoby, których dochód rodziny w przeliczeniu na osobę bądź dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 539 zł .
8. osób korzystających ze świadczeń pieniężnych (tj. zasiłki stałe, okresowe, celowe itp.)
9. bezrobotni
10. posiadające prawo do zasiłku bądź świadczenia przedemerytalnego
11. otrzymujące zasiłek dla opiekuna określony w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. poz. 567)
Dodatkowo na podstawie innych ustaw ustawodawca zwalania od płat abonamentowych m.in.:
- Osoby posiadające status inwalidy wojennego bądź wojskowego
- Osoby posiadające statut kombatanta będącego inwalidą wojennym lub wojskowym
- członkowie rodzin pozostali po kombatantach będących inwalidami wojennymi lub wojskowymi
Osoba uprawniona do uzyskania zwolnienia od uiszczania opłaty abonamentowej powinna złożyć stosowne oświadczenie w placówce operatora pocztowego o którym w ustawie prawo pocztowe. Zwolnienie przysługuje takiej osobie od pierwszego dnia miesiąca następnego po miesiąc w którym osoba złożyła oświadczenie os pełnieniu jednego z kryteriów uprawniających do zwolnienia od płat.