Budowa – (art. 3 pkt. 6) – wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowa, rozbudowa, nadbudowa obiektu budowlanego.
Roboty budowlane – (art. 3 pkt 7) – budowa, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego.
Przebudowa (art. 3 pkt 7a) - wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji; w przypadku dróg są dopuszczalne zmiany charakterystycznych parametrów w zakresie niewymagającym zmiany granic pasa drogowego;
Remont (art. 3 pkt 8) - wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym;
Czynności, jakich należy dokonać przed rozpoczęciem budowy określone są w Rozdziałach 3, 4 i 5 Prawa Budowlanego.
Należy również zwrócić uwagę, że jeżeli dla terenu, na którym ma być zlokalizowany obiekt budowlany nie uchwalono planu zagospodarowania przestrzennego, należy w pierwszej kolejności otrzymać decyzję o warunkach zabudowy tzw. „WZ”.
Na podstawie prawomocnego WZ inwestor powinien otrzymać decyzję o pozwoleniu na budowę, bez której nie ma prawa rozpocząć jakichkolwiek robót, nawet prac przygotowawczych, o których mowa w art. 41. Pozwolenie budowlane musi być ostateczne (art. 28).
Zgodnie z art. 41 rozpoczęcie budowy następuje z chwilą podjęcia prac przygotowawczych na terenie budowy.
Roboty budowlane należy rozpocząć w ciągu 2 lat od dnia, w którym pozwolenie na budowę stało się ostateczne, w innym wypadku pozwolenie wygasa. Rozpoczęcie prac przygotowawczych z art. 41 stanowi rozpoczęcie budowy.
Prawo Budowlane wymienia także rodzaje robót budowlanych które nie wymagają uzyskania pozwolenia na budowę, a jedynie zgłoszenia organowi zamiaru prowadzenia prac budowlanych (patrz art. 29 i 30). W takim wypadku do wykonywania robót budowlanych można przystąpić, jeżeli w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia właściwy organ nie wniesie, w drodze decyzji, sprzeciwu i nie później niż po upływie 2 lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia.
Organem właściwym ze względu na wydanie pozwolenia na budowę oraz zgłoszenia jest starosta lub wojewoda w I-szej instancji (dla robót bardziej skomplikowanych wojewoda, np. w sprawie dróg krajowych lub lotnisk), w drugiej instancji odpowiednio wojewoda i Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.
Przed uzyskaniem pozwolenia na budowę inwestor zapewnia opracowanie projektu budowlanego oraz stosownie do potrzeb innych projektów (projekt opracowuje projektant), - art. 18 i 20 oraz zapewnia kierownictwo budowy przez kierownika budowy – art. 18, inwestor jest również zobowiązany do zapewnienia nadzoru autorskiego lub inwestorskiego - jeżeli taki obowiązek został na niego nałożony w pozwoleniu na budowę.
Kierownik budowy, przed rozpoczęciem budowy jest zobowiązany do sporządzenia planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, w przypadkach przewidzianych w Prawie Budowlanym, w art. 21 a, ust. 1a i ust. 2 na podstawie informacji sporządzonej przez projektanta oraz zabezpieczenie terenu budowy.
Przed rozpoczęciem robót budowlanych inwestor jest zobowiązany powiadomić o zamierzonym rozpoczęciu budowy na 7 dni przed – art. 41 ust. 4 dołączając jednocześnie oświadczenie kierownika budowy stwierdzające sporządzenie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz przyjęcie obowiązku kierowania budową oraz zaświadczenie wydane przez izbę samorządu zawodowego potwierdzające kwalifikacje kierownika, a w przypadku ustanowienia nadzoru inwestorskiego – oświadczenie inspektora nadzoru o objęciu nadzoru oraz informację zawierająca dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia. Zgodnie z art. 45 ust. 2 przed rozpoczęciem robót budowlanych należy w dzienniku budowy (prowadzonym przez kierownika budowy) dokonać wpisu osób, którym powierzono kierownictwo, nadzór i kontrolę techniczną robót budowlanych. Osoby te potwierdzają podpisem powierzone im funkcje.