Czym jest klub inwestora? Chyba najtrafniej zdefiniować tę instytucję poprzez stwierdzenie, iż zgrupowanie osób działających najczęściej jako atypowa spółka cywilna skupiająca od 3 do 20 osób fizycznych – inwestorów, którzy zobowiązują się do wspólnego działania, aby zdobywać wiedzę o zasadach inwestowania. Klub może skupiać różne osoby, o zróżnicowanym – niekiedy nawet bardzo, doświadczeniu dotyczącym znajomości rynków kapitałowych.Obecnie działa nawet Światowa Federacja Klubów Inwestorskich (WFIC).
Możliwość zawiązania klubu inwestorów daje Ustawa z 29 lipca 2005 roku o Obrocie Instrumentami Finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 ze zm., dalej ObrIFinU). Jest to zatem w Polsce instytucja stosunkowo młoda. W myśl art. 124 ObrIFinU, osoby fizyczne posiadające pełną zdolność do czynności prawnych mogą, na podstawie umowy zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności (co jest specyficzne dla tego podtypu spółki cywilnej1), zrzeszać się w klubach inwestora. Zgodnie z art. 124 ust. 1 ObrIFinU w jednym klubie może być zrzeszonych od 3 do 20 osób. Poprzez zawarcie umowy wspólnicy zobowiązują się do wspólnego działania w celu zdobywania wiedzy o zasadach inwestowania w obrocie zorganizowanym, w szczególności przez wspólne inwestowanie w zdematerializowane papiery wartościowe lub inne instrumenty finansowe dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym.
Co istotne, art. 124 ust. 4 ObrIFinU stanowi, iż ani klub, ani jego członkowie nie są przedsiębiorcami. Do przepisów o spółce cywilnej – zalecając ich stosowanie w kwestiach nieuregulowanych, odsyła natomiast art. 124 ust. 5 ObrIFinU, a konkretnie do art. 860-864 KC, 865 § 1 KC oraz 866-875 KC. Wyraźnie wyłączono zatem wszelakie odstępstwa od zasady prawa i obowiązku prowadzenia spraw spółki przez każdego wspólnika wyrażone w art. 865 § 2 i 3 KC.
Co ciekawe, klub inwestorów, traktowany jako klient indywidualny, jest stroną umowy z firmą inwestycyjną świadczącą usługi maklerskie, do których należy pośrednictwo giełdowe i zarządzanie portfelem aktywów na zlecenie2. Można zatem wskazać nietypową sytuację, gdy spółka cywilna – działająca w formie klubu inwestorów – traktowana jest jako podmiot prawa.
Źródła:
1J. Lic, Spółka cywilna Problematyka podmiotowości prawnej. Warszawa 2013, str. 390.
2Ibidem; tak też K. Zacharzewski, Prawo giełdowe, Warszawa 2010, str. 87-88.