Zawierając związek małżeński wybór nazwiska dla przyszłych małżonków czasem jest bardzo istotnym wyborem. Istnieje kilka możliwości wyboru nazwiska zarówno dla mężczyzny jak również kobiety.
W obecnym ustawodawstwie panuje zasada równouprawnienia małżonków, również w kwestii wyboru nazwiska. Postanowiono odejść od dawnej zasady w myśl, której to żona była zobligowana do przyjęcia nazwiska męża. Do 1998 roku obowiązywało prawo według którego żona przyjmowała nazwisko męża z mocy ustawy, chyba że złożyła ona oświadczenie z którego treści wynikało, iż chce ona pozostać przy swoim panieńskim nazwisku. Dopiero nowelizacja artykułu 25 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z 1998 roku wprowadziła prawo, które daje żonie pełną swobodę wyboru nazwiska. Małżonkowie mają trzy możliwości:
- zachowanie swojego obecnego nazwiska;
- przyjęcie wspólnego nazwiska, które to jest nazwiskiem jednego z nich;
- dodać do swojego dotychczasowego nazwiska, nazwisko swojego współmałżonka co spowoduje powstanie nazwiska dwuczłonowego. Należy jednak pamiętać, że tak powstałe nazwisko nie może posiadać więcej niż dwa człony.
Ustawodawca nie wskazał, kolejności nazwisk dzięki czemu pozostawiono małżonkom swobodę w wyborze, które z nazwisk ma być pierwsze, a które drugie. Według prawa, również mąż może przyjąć nazwisko swojej żony.
Oświadczenie o wyborze nazwiska, należy złożyć w chwili ślubu, bądź bezpośrednio po zawarciu małżeństwa. W przypadku chęci zawarcia związku małżeńskiego świeckiego przed osobą duchowną należy pamiętać o złożeniu oświadczenia dotyczącego wyboru nazwiska kierownikowi Urzędu Stanu Cywilnego zanim wyda on zaświadczenie stwierdzające brak przeszkód przed zawarciem małżeństwa. Brak tego oświadczenia nie wywołuje skutków w stosunku do aktu małżeństwa. Podkreślenia wymaga fakt, że niezłożenie tego oświadczenia będzie skutkowało zachowaniem dotychczasowych nazwisk małżonków.
Należy pamiętać o ukształtowanej w naszej społeczności silnej zasadzie w myśl, której to zarówno małżonkowie jak i ich dzieci noszą wspólne nazwisko. Wspólne nazwisko powoduje, iż dzięki niemu można określić członków rodziny. Dobrze, że ustawodawca dał małżonkom prawo do łączenia jak i pozostania przy obecnym nazwisku, jednakże trzeba pamiętać, iż nazwisko pełni pewnego rodzaju spoiwo łączące członków rodziny.